Parafia Rzymskokatolicka Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Rychtalu

Roman Michał Poplewski (1894–1948), lekarz anatom, profesor Wydziałów Weterynaryjnego i Lekarskiego Uniw. Warsz., Akademii Stomatologicznej, Akademii Wychowania Fizycznego i Państwowego Instytutu Higieny Psychicznej w Warszawie. Ur. 6 VIII (Millak mylnie podaje 6 VII) w Rychtalu koło Kępna, był synem Ludwika, ziemianina, właściciela wsi Podwysokie w pow. zamojskim, i Praksedy Weinhold-Rakoczy, przebywających czasowo w Rychtalu. W r. 1904 wstąpił do rządowej Szkoły Handlowej w Lublinie, ale opuścił ją w r. 1906 w związku ze strajkiem szkolnym i przeniósł się do ośmioklasowej Szkoły Lubelskiej, którą ukończył w r. 1914. Na samym początku pierwszej wojny światowej wyjechał do Genewy, gdzie studiował na wydziale lekarskim i 5 VII 1920 uzyskał dyplom lekarza. Służył następnie do 10 XII 1921 ochotniczo w Wojsku Polskim jako podporucznik-lekarz. Z wojska został wyreklamowany przez Uniw. Warsz. celem objęcia funkcji starszego asystenta przy Zakładzie Anatomii Opisowej Wydziału Lekarskiego Edwarda Lotha. Pracę objął 1 I 1922. Jednocześnie w l. 1922–4 studiował przyrodoznawstwo na Wydziale Filozoficznym Uniw. Warsz. Dn. 1 X 1925 został adiunktem-prosektorem u Lotha i objął zlecone wykłady z anatomii w Instytucie Dentystycznym. Wkrótce potem otrzymał wykłady w Szkole Pielęgniarstwa przy Czerwonym Krzyżu. Od r. 1926 wykładał anatomię prawidłową i biomechanikę w kierowanej przez siebie Pracowni Biometrycznej Państwowego Instytutu Wychowania Fizycznego (od r. 1929 – Centralny Instytut Wychowania Fizycznego, od r. 1938 – Akademia Wychowania Fizycznego). W r. 1926 odbył trzymiesięczne studia antropologiczne w Genewie i Paryżu. W r. 1927 P. uzyskał doktorat uniwersytetu genewskiego na podstawie rozprawy Recherches sur l’Atlas des Polonais (Włocławek [1927] ogłoszonej uprzednio po polsku pt. Badania nad kręgiem szczytowym Polaków, „Kosmos” 1925). Latem 1929 udał się na trzymiesięczne studia do Hanoweru, Wrocławia, Lipska, Drezna i Berlina. T. r. habilitował się na Wydziale Lekarskim Uniw. Warsz. na podstawie rozprawy Mięśnie grzebieniaste serca (Musculi pectinati), (W. 1929 odb. z „Arch. Nauk Biologicznych Tow. Nauk. Warsz.” 1929). Dn. 1 X 1929 został powołany na opuszczoną po Wacławie Roszkowskim katedrę anatomii opisowej zwierząt domowych Wydziału Weterynaryjnego Uniw. Warsz. jako zastępca profesora. Dn. 30 V 1930 uzyskał zatwierdzenie docentury z anatomii prawidłowej na Wydziale Lekarskim. Jako docent prowadził dodatkowo dla studentów Wydziału Lekarskiego wykłady z biomechaniki. Wykładał też anatomię plastyczną w Szkole Sztuk Pięknych im. Gersona. Dn. 1 I 1931 został profesorem nadzwycz. na Wydziale Weterynaryjnym. W r. 1932/3 był tamże dziekanem. Później został profesorem zwycz. Zaproszony przed wojną na uniwersytety w Pradze i Brnie do wygłoszenia cyklu odczytów z własnych osiągnięć w zakresie biomechaniki nie wyjechał w związku z zarzucaniem mu przez władze czechofilizmu. Był prezesem Oddziału Warszawskiego Polskiego Tow. Anatomicznego. P. był współtwórcą nowego typu anatomii, który nazwał anatomią rozpoznawczą od decydującego czynnika, jakim jest rozpoznanie kształtów (genetyczne i biomechaniczne) w metodyce badań tej nauki. Anatomię rozpoznawczą traktował jako naukę żywą, badającą układ stosunków dynamicznych organizmu, odchodząc od klasycznej anatomii opisowej zajmującej się opisywaniem stanów statycznych. Za granicą byli tylko nieliczni przedstawiciele tego kierunku. P. zajmował się szczególnie biomechaniką. Układ mięśniowy człowieka badał przy treningach w uczelni wychowania fizycznego, w życiu codziennym i wyczynach sportowych. Jego teoria biomechaniki jest szczególnie użyteczna dla nauczycieli wychowania fizycznego w rozpoznawaniu możliwości rozwojowych uczniów. W antropoanatomii wprowadził dział prozopologii konstytucjonalnej – nauki o ukształtowaniu twarzy, jej typów i poszczególnych cech. Zajmował się nią w ujęciu konstytucjonalnym, odmiennym od antropologicznego, dając ujęcia konstytucji osobniczej występującej w obrębie różnych populacji. Przyjął, że cechy twarzy nie są stałe, lecz zmieniają się przez całe życie, ulegając ustawicznym przeobrażeniom. Kładł nacisk na rolę tkanki podścieliskowej twarzy. Najbardziej twórczy okres P-ego przypadł na l. 1929–39. Podczas drugiej wojny światowej P. przez krótki czas uczył w Szkole Zaorskiego, w r. 1943 przeniósł się do Sterdyni w pow. sokołowskim. W tych latach pisał Anatomię człowieka. W czasie powstania warszawskiego 1944 r. prawdopodobnie przebywał w Warszawie, stracił całe swoje mienie i maszynopis pracy. Po powstaniu zamieszkał w Częstochowie, gdzie brał udział w tajnym nauczaniu uniwersyteckim, wykładając anatomię opisową na Wydziale Lekarskim. Po powrocie do Warszawy w r. 1945 zajął opróżnioną po Lothcie katedrę anatomii prawidłowej Wydziału Lekarskiego Uniw. Warsz. jako profesor nadzwycz. i wkrótce zwycz. Jednocześnie w r. 1946/7 prowadził wykłady zlecone z anatomii prawidłowej w Akademii Stomatologicznej, był kierownikiem Zakładu Anatomii i Mechaniki Ruchu w Akademii Wychowania Fizycznego (od 1 XII 1946) oraz prosektorem i kierownikiem Pracowni Neurometrycznej Państwowego Instytutu Higieny Psychicznej. Od 24 XI 1945 był członkiem zwycz. Tow. Naukowego Warszawskiego Wydział IV. Po wojnie ogłosił następujące prace: Anatomia człowieka, Cz. 3: Układ mięśniowy (W. 1945, 1946, skrypt), Przewodnik prosektoryjny (Compendium prosectoriale), (W. 1947, skrypt), Układ mięśniowy człowieka (Compendium myologicum), (W. 1948; jest to wyd. 3, zmienione i uzupełnione Anatomii w skrócie t. III). Pośmiertnie ukazała się Neuroanatomia Cz. 1–2 (W.– Kr. 1949–50). Zmarł na udar mózgu 14 XI 1948 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 141-3-20).

Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego. Autor biogramu: Teresa Ostrowska

AKT URODZENIA ROMANA MICHAŁA POPLEWSKIEGO W KSIĘDZE METRYKALNEJ USC RYCHTAL Z ROKU 1894

LIST PROF. ROMANA POPLEWSKIEGO SKIEROWANY DO PROBOSZCZA KS. FRANCISZKA SKIBY Z PROŚBĄ O POMOC W UZYSKANIU ODPISU AKTU URODZENIA ODNALEZIONY W ARCHIWUM USC RYCHTAL

Przewielebny Księże Proboszczu!

Uprzejmie dziękuję za tych kilka słów wyjaśnienia, przykro mi jednak, że dotychczas władze nasze nie zdołały przeprowadzić unifikacji ustawodawstwa na całym obszarze Rz-pospolitej?, na skutek czego były mieszkaniec tzw. Kongresówki nie może się porozumieć (?) z mieszkańcem W. Ks. Poznańskiego. Chodzi o to, że w dalszym ciągu nie wiem dokąd się mam zwrócić po ową metrykę ślubną, do kogo adresować i jak!…

Tutaj nikt mi nie może tych rzeczy wyjaśnić… czy mam pisać do gminy (jakiej?)

Do jakiego urzędu i gdzie?

Przepraszam najmocniej, że trudzę Szan. Księdza Proboszcza – ale cóż mam zrobić

…. łaskawej….

Podpis

Prof. Uniwers. Warszaw,"

Odczytała zgodnie z oryginalną pisownią p. Magdalena Maryniak

BEZCENNE PODRĘCZNIKI DO NAUKI ANATOMII

Biblioteka Centrum Biostruktury WUM

Wpis z marca 2020 roku na Facebook.com

"Po wojnie, kiedy w zrujnowanej Warszawie swoją działalność rozpoczął Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego pojawiły się ogromne problemy z dostępem do podręczników. Brakowało również atlasów i książek do nauki anatomii. W związku z tym, z inicjatywy studentów w roku 1946 wydano w Sekcji Wydawniczej Koła Medyków Stowarzyszenia Samopomocowego Studentów Medycyny UW 555 egzemplarzy podręcznika do nauki anatomii. Książka w formie skryptu została przygotowana przez profesora Romana Poplewskiego, który w latach 1919-29 pracował w Zakładzie Anatomii Opisowej Wydz. Lekarskiego UW jako asystent prof. Edwarda Lotha. R.P. brał udział w tajnym nauczaniu, a 1945 roku został kierownikiem Katedry Anatomii Prawidłowej Człowieka na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym".